Leczenie uzależnień polega na zastosowaniu metody psychoterapii uzależnień i farmakoterapii celem wyleczenia osoby z choroby jaką jest alkoholizm, narkomania i inne. Sama psychoterapia wykorzystuje słowo jako technikę pracy i jest to wysoce wyspecjalizowana i usystematyzowana metoda leczenia zaburzeń takich jak: depresja, nerwica, uzależnienia itp.
Psychoterapię jako formę pomocy psychologicznej tworzą podstawowe warunki takie jak: motywacja psychoterapeuty, czyli chęć niesienia pomocy; zdolność do empatii; ogólne i specyficzne umiejętności pomagania połączone z odpowiednią wiedzą oraz umiejętność tworzenia i kontrolowania relacji terapeutycznej. Są to najważniejsze czynniki mające wpływ na skuteczność leczenia uzależnień, depresji, nerwic itp.
Głównym celem leczenia uzależnień w naszym ośrodku jest usunięcie przyczyn warunkujących powstawanie zaburzeń używania substancji lub zaburzeń psychicznych oraz rozwinięcie u pacjenta tych zdolności i umiejętności, które pomogą mu w rozwiązywaniu problemów życiowych np. odzyskania energii do życia, usunięcia lęku, utrzymywania abstynencji, radzenia sobie z emocjami, zapobiegania nawrotom picia czy zażywania itp.
Leczeniu uzależnień powinna się poddać osoba, u której specjalista rozpozna alkoholizm lub narkomanię, które to jest to zespołem objawów somatycznych, behawioralnych i poznawczych, w których picie alkoholu czy zażywanie narkotyków staje się priorytetowe. Zespół ten stanowi 6 objawów (wg ICD-10): silna potrzeba (głód) picia alkoholu / zażywania narkotyków, trudności w kontrolowaniu zachowań związanych z piciem alkoholu / zażywaniem narkotyków, stan abstynencyjny spowodowany przerwaniem picia alkoholu lub zredukowaniem dawki środka chemicznego, występowanie tolerancji polegającej na potrzebie wypicia czy zażycia większych dawek celem wywołania efektu powodowanego poprzednio mniejszymi dawkami, postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia czy zażywania przyjemności lub zainteresowań, picie lub zażywanie innego środka mimo wiedzy o jego szkodliwości.
Powszechnie uważa się, że istnieją trzy grupy czynników związanych z powstawaniem i przebiegiem uzależnień. Czynniki te skupiają się wokół właściwości jakie posiada dana substancja oraz właściwości człowieka jako jednostki, która jej używa oraz właściwości środowiska, w którym się to dzieje. Nadmiarowe picie alkoholu czy nadużywanie substancji psychoaktywnych z czasem może przerodzić się w uzależnienie (zależność od danej substancji):
- zależność fizyczną – to rezultat wbudowania danej substancji chemicznej w cykl przemian metabolicznych. Zależność fizyczna jest więc sztucznie wytworzoną potrzebą fizjologiczną, objawiającą się przymusem picia alkoholu (wzmaganym zespołem odstawiennym) czy zażywania danego środka. Podjęcie określonych działań medycznych w krótkim czasie usuwa zależność fizyczną.
- zależność psychiczną – to stan psychiczny powstały w wyniku picia alkoholu lub nadużywania danego środka i wiąże się z wytworzeniem potrzeby psychicznej. Potrzeba ta może przybierać bardzo duże nasilenie wywołując silny dyskomfort psychiczny i uczucie „głodu alkoholowego” nawet w sytuacji braku zależności fizycznej.
- zależność społeczną która wiąże się z piciem alkoholu czy zażywaniem danego środka psychoaktywnego w grupie społecznej. Wiąże się to z wytworzeniem silnej potrzeby wspólnego picia czy zażywania głównie o charakterze społecznym (choć aspekt psychologiczny również odgrywa tu znaczącą rolę), związanej z chęcią przynależności do grupy i poszukiwania towarzystwa.
Leczenie uzależnień w naszym ośrodku polega na zastosowaniu zarówno leczenia psychoterapeutycznego jak i farmakologicznego, ponieważ połączenie tych dwóch metod daje większą skuteczność leczenia. Z różnorodnymi modelami powstawania i przebiegu uzależnienia związane są różnorodne modele leczenia. Nasz ośrodek leczenia stosuje najnowocześniejsze i najskuteczniejsze z nich. Uważamy, że leczenie uzależnień wymaga pomocy:
a) medycznej - jej celem jest odtrucie organizmu z alkoholu, narkotyku, leku, czyli usunięcie zależności fizycznej oraz leczenie różnorodnych zaburzeń somatycznych i psychicznych spowodowanych piciem alkoholu czy zażywaniem substancji,
b) psychoterapeutycznej - nakierowana jest ona na leczenie uzależnienia, czyli zależności psychicznej i społecznej przy pomocy terapii poznawczo-behawioralnej,
c) rehabilitacyjnej – część osób wymaga rehabilitacji trwałych uszkodzeń somatycznych lub psychicznych powstałych w wyniku uzależnienia.
Aby leczenie uzależnień było skuteczne powinno mieć charakter kompleksowy i wieloetapowy. Program leczenia uzależnień w naszym ośrodku oparty jest na założeniu, że nałogowe picie alkoholu czy zażywanie narkotyków jest chorobą, a jej główną cechą jest patologiczne pragnienie picia czy zażywania i utrata kontroli nad tym. Poza tym jest to choroba chroniczna i przewlekła, a główny cel terapii w naszym ośrodku to utrzymywanie abstynencji. Wstępna motywacja do leczenia nie jest niezbędnym warunkiem powodzenia terapii, a zaprzeczanie chorobie to podstawowy objaw choroby.
Nałogowe picie alkoholu czy zażywanie narkotyków rozumiemy jako wyuczone i utrwalone niekonstruktywne radzenie sobie ze stresem. Najnowocześniejszym modelem podejścia do leczenia uzależnień związanym z podejściem behawioralno-poznawczym jest program nauki radzenia sobie z emocjami, głodem alkoholowym czy narkotykowym oraz przejście treningu umiejętności zaradczych. Zastosowanie tego podejścia w rozwiązywaniu problemów związanych z zapobieganiem nawrotom uzależnienia przynosi obiecujące rezultaty.
Leczenie alkoholizmu
Leczenie alkoholizmu tak samo jak leczenie narkomanii obejmuje trzy patologiczne mechanizmy tworzące nadmiarowe picie alkoholu czy zażywanie narkotyków, a podstawą terapii jest zatrzymanie działania tych mechanizmów:
1. Mechanizmu nałogowej regulacji emocji. Początkowo osoba pije alkohol czy zażywa narkotyki poszukując przyjemnych stanów emocjonalnych, jednak w wyniku procesu uczenia się różnorodne stany emocjonalne, niezależnie od ich rzeczywistych źródeł, doświadczane są przez jako pragnienie picia czy zażywania, zaś dążenie do jego złagodzenia staje się dominującym zachowaniem. Stres, który stanowi podstawowe źródło przykrych i nieprzyjemnych stanów emocjonalnych wzmacniany jest przez negatywne konsekwencje picia czy zażywania. Rozwija się proces poszukiwania ulgi połączony z niskim poziomem odporności na cierpienie, osłabionej przez biochemiczne skutki nadużywania, w ten sposób powstaje głód alkoholowy czy narkotykowy, który jest wynikiem wyuczenia się. Siła pragnienia picia alkoholu czy zażywania narkotyków pochodzi nie tylko z dążenia do uśmierzenia przykrych stanów emocjonalnych, ale również z dążenia do przyjemności i euforii. Mechanizm ten wyjaśnia skąd się bierze u osoby uzależnionej ogromna siła przymusu picia alkoholu / zażywania narkotyków, prowadząca aż do zerwania emocjonalnych związków z rzeczywistością oraz pojawienie się zniekształceń poznawczych. Mechanizm ten jako pierwszy uaktywnia się u osoby nadużywającej, stopniowo doprowadzając do pojawienia się kolejnych mechanizmów. Dlaczego zatem człowiek nie jest w stanie samodzielnie zidentyfikować tego mechanizmu i zatrzymać uzależnienia?
Ponieważ na przeszkodzie temu stoi drugi mechanizm ściśle związany z funkcjonowaniem poznawczym człowieka – jest nim mechanizm iluzji i zaprzeczania.
2. Mechanizm iluzji i zaprzeczania. Osoba uzależniona coraz częściej doświadcza dysonansu poznawczego polegającego na ścieraniu się informacji o szkodach powodowanych przez picie alkoholu czy zażywanie narkotyków oraz o pozytywnych oczekiwaniach z tym związanych. Dysonans ten redukowany jest poprzez zaprzeczanie informacjom o szkodach, co wytwarza patologiczny mechanizm regulacji psychicznej w tej sferze. Zakorzeniony w zdolności do myślenia magiczno-życzeniowego mechanizm ten wytwarza cały system iluzji i zaprzeczeń. Utrudnia on rozpoznawanie szkód oraz ich przyczyn, prowadzi do iluzorycznej, lecz pozytywnej wizji życia. Opisywany mechanizm działa okresowo i wybiórczo, często bez udziału pełnej świadomości. Oderwana od rzeczywistości wizja świata i siebie kieruje się swoistą „nałogową logiką”. Logika ta wyposażona jest w reguły, dzięki którym osoba uzależniona nie dostrzega głównych przyczyn swoich problemów z powodu picia czy zażywania, lecz obwinia za nie sytuacje, ludzi i zdarzenia.
Mechanizm iluzji i zaprzeczania nie jest pojedynczym, lecz właściwie całym systemem mechanizmów związanych z obroną ego. Do najważniejszych z nich należą: zaprzeczanie (to emocjonalna odmowa uświadomienia sobie problemów i szkód jakie pociąga za sobą nadmierne picie alkoholu czy zażywanie narkotyków oraz rozmiarów tego; przeniesienie (polega na przeniesieniu przez pijącego czy zażywającego różnych uczuć i relacji - szczególnie negatywnych - wynikających z problemów z tym związanych na inne ważne osoby z otoczenia); fantazjowanie (umożliwia ucieczkę od problemów i zagrażających emocji w fantazje i iluzje, co łagodzi negatywne stany emocjonalne); racjonalizowanie (polega na pozornie racjonalnym uzasadnianiu i usprawiedliwianiu swojego picia czy zażywania); regresja (cofanie się do wcześniejszych - nawet z okresu dzieciństwa - form zachowań, najczęściej przejawia się wzrostem cech narcystycznych i egocentryzmu); wyparcie (to jeden z najbardziej podstawowych mechanizmów polegający na usuwaniu ze świadomości wszelkich zagrażających i bolesnych zdarzeń związanych z piciem czy zażywaniem).
Początkowo mechanizm zaprzeczania i iluzji oraz inne mechanizmy obronne działają wybiórczo głównie w stosunku do uczuć i zdarzeń związanych z uzależnieniem. Z czasem jednak w miarę narastania zmian w obrębie struktury ego destrukcyjne działanie tego mechanizmu zaczyna dotyczyć i innych obszarów życia i aktywności człowieka. Mechanizm ten przestaje być izolowany i zaczyna oddziaływać na całą strukturę obronną ego powodując rozdwojenie i rozproszenie „Ja”.
3. Mechanizm rozdwojonego i rozproszonego „Ja”
Zarówno procesy emocjonalne jak i poznawcze związane z opisanymi wyżej mechanizmami przebiegają w centralnym elemencie osobowości jakim jest struktura „Ja”. W tej strukturze powstaje trzeci mechanizm, mechanizm autodestrukcji, rozpraszania i rozdwajania „Ja”. Prowadzi on do uszkodzenia zdolności do kierowania swoim postępowaniem oraz podejmowania decyzji. Doświadczanie zmienionej świadomości pod wpływem picia alkoholu czy zażywania narkotyków prowadzi do rozmywania i rozpraszania granic „Ja”. Krańcowość doświadczeń z piciem czy zażywaniem doprowadza do utworzenia się biegunowych wersji „Ja”: pozytywnej i negatywnej. Doświadczanie negatywnych emocji: poczucia winy i wstydu, krzywdy i bezsilności, wreszcie poczucie utraty sensu i znaczenia życia spełniają szczególną rolę w budowaniu negatywnej wersji „Ja” tworząc podstawę destrukcyjnej orientacji życiowej. System wartości ulega zmianie, rozpraszanie się granic „Ja” oraz rozdwajanie „Ja” prowadzi do uszkodzenia zdolności do akceptowania i przestrzegania norm moralnych i wartości osobistych. Ułatwia to unikanie poczucia winy, a utrudnia sprawowanie kontroli moralnej nad negatywnymi czynami. W efekcie struktura „Ja” przestaje pełnić funkcje integracyjne i koordynacyjne, załamuje się system wartości, pojawia się poczucie braku sensu i znaczenia życia, co zwiększa chaos, bolesne rozdarcie i poszukiwanie ulgi, co prowadzi do dalszego uzależniania się i w efekcie do samozniszczenia.
Wszystkie opisane mechanizmy tworzą całościowy system kontrolujący funkcjonowanie osoby uzależnionej, prowadzący do destrukcyjnego picia alkoholu czy zażywania narkotyków, a pobyt w naszym ośrodku leczenia alkoholizmu lub narkomanii ma na celu te mechanizmy zatrzymać i rozbroić.
Leczenie alkoholizmu cena
Leczenie alkoholizmu i cena wahają się od 3.5 tys. zł do 9 tys. zł za 28 dni i zależą od trybu (dzienny lub stacjonarny), a przy trybie stacjonarnym od ilości osób zakwaterowanych w pokoju. Przykładowo cena za pobyt bez zakwaterowania, czyli pobyt dzienny wynosi 3.500 zł. Cena za pobyt stacjonarny w pokojach bez łazienek 4-osobowym na poddaszu wynosi 6.000 zł, w 3-osobowym na parterze wynosi 7.000 zł. Cena za pobyt stacjonarny w pokojach z łazienkami 2-osobowym wynosi 8.000 zł, a w pokoju 1-osobowym 9.000 zł.
Cena za leczenie alkoholizmu zwiększa się, jeżeli osoba przyjeżdża pod wpływem alkoholu. W takim przypadku 800 zł za 1 dobę kosztuje detoks alkoholowy. Więcej szczegółów na ten temat można znaleźć w zakładce cennik.